gaslighting
Gaslighting to forma manipulacji psychicznej, w której manipulator próbuje zasiać w ofierze wątpliwość co do jej własnych doświadczeń, pamięci czy nawet zdrowia psychicznego. Termin ten pochodzi od tytułu sztuki Patricka Hamiltona z 1938 roku „Gas Light”, a później filmów opartych na tej sztuce, w których mąż stopniowo próbuje przekonać swoją żonę, że traci zmysły, między innymi poprzez manipulowanie światłem gazowego oświetlenia w ich domu.
Osoba dokonująca gaslightingu często używa różnorodnych technik, takich jak kwestionowanie wspomnień ofiary, bagatelizowanie jej uczuć, podważanie jej zdolności do prawidłowego postrzegania rzeczywistości, a nawet fałszowanie faktów. Cel jest jeden: zdobycie kontroli nad ofiarą i utrzymanie jej w stanie niepewności oraz zależności od sprawcy manipulacji.
Gaslighting może przyjmować wiele form i występować w różnych kontekstach, od relacji międzyludzkich (np. w związkach romantycznych, w rodzinie, między przyjaciółmi) po sytuacje zawodowe i polityczne. Choć czasami może być trudny do zidentyfikowania, ponieważ manipulacja jest subtelna i stopniowa, pewne sygnały ostrzegawcze mogą pomóc w jego rozpoznaniu, na przykład: poczucie ciągłego zamętu i niespójności w przekazie ze strony drugiej osoby, zmniejszona wiara w własne możliwości i ocenę sytuacji, a także uczucie izolacji i samotności.
Konsekwencje gaslightingu dla ofiar mogą być poważne, prowadząc do niskiej samooceny, lęku, depresji, a nawet do zaburzeń związanych ze stresem pourazowym. Dlatego rozpoznanie tej taktyki i poszukiwanie wsparcia (np. terapia psychologiczna) jest kluczowe dla zdrowia psychicznego i emocjonalnego osoby, która jej doświadcza.
Jak rozmawiać z narcyzem? Skuteczne strategie i zalecenia
W świecie pełnym różnorodnych osobowości nieuniknione jest spotkanie osób o silnych narcystycznych skłonnościach. W języku potocznym słowo „narcyz” stało się synonimem kogoś egocentrycznego, ale … więcej
Jak rozpoznać toksycznego partnera i co z tym zrobić?
W świecie pełnym romantycznych komedii, książek o miłości i niekończących się rad dotyczących związków, łatwo jest przegapić subtelne znaki ostrzegawcze, które wskazują na toksyczną … więcej